Ureuëng Bonan
Sukèë Bonan atawa Bao’an (保安族; pinyin: bǎoān zú) nakeuh saboh sukèë nyang tinggai bak propinsi Gansu ngon Qinghai siblah barat barôh China. Bileuëng sukèë nyoe kureuëng leubèh 17.000 droë sagai (bileuëng thôn 2000 nakeuh 16.505 droë), nyang nakeuh sukèë deungon bileuëng paleng niët keu tujôh di 56 boh sukèë nyang geupeusah lé kuwasa Rèpublik Rakyat China. Sukèë Bonan geumarit ngon bahsa Bonan nyang geutamong ai bahsa Mongol. Sukèë nyoë leupah le nyang meu'ugama Islam. Sukèë Bonan nyang tinggai di Qinghai meula’én bacut bahsa jih deungon nyang tinggai di Gansu. Bahsa Bonan Qinghai na meucawoë peungarôh bahsa Tibet, meula’én deungon bak Gansu nyang meucawoë peungarôh bahsa China.
Taréh
[peusaneut | peusaneut asai]èndatu sukèë nyoë lam haba nyang ka yém nakeuh teuntra Muslém Mongol nyang geuyuë jaga bak Qinghai watèë masa Yuan atawa Ming deungon nyang dudoë geupinah u Gansu bak masa Manchu (Qing) watèë Raja Tongzhi geumat kuwasa (1862-1874). Sukèë nyoë meuhubông paléng thoë deungon sukèë Mongol ngon Dongxiang.
Adat Reusam
[peusaneut | peusaneut asai]Adat reusam sukèë Bonan na teuba reusam sukèë Dongxiang deungon sukèë Hui. Hai nyoë jeut ta nging nibak bajèë sukèë nyoë nyang na deuh peungarôh sukèë Tibet, Hui, ngon Dongxiang nyang meucawoë. Inong sukèë Bonan nyang ka meukawén geungui ija itam keu geutôp ulèë, nyang goh meukawen geungui ija ijô bak ulèë. Awak agam Bonan geungui kupiah itam atawa putéh, leuhnyan geungui cit bajèë jakèt putéh.
Sikin nyang geupeugèt lé sukèë Bonan hayeu sabab sikin jih kreuh ngon rupajih lagak. Sukèë nyoë meuhareukat deungon geupeugèt ngon geumeukat sikin nyoë, sira geupeulara meunatang ngon geumeulampoh atawa blang.
Agama
[peusaneut | peusaneut asai]Saboh kawom ubeut sukèë Bonan nyang tinggai bak propinsi Qinghai leubèh le nyang meu'agama Budha, la’én nibak keulompok nyan mandum meuagama Islam. Nibak mandum bileuëng sukèë nyan nyang meu'agama Islam bileuëng jih ji’ôh leubeh jai nibak nyang Budha.
| |||||