Prang Blanda II
Prang Acèh Keu-duwa (II) jipeunyata lé KNIL ateuëh Keurajeuën Acèh Darussalam bak 20 uroë buleuën 11 thôn 1873 lheuëh talô awak Beulanda bak Prang Acèh I.
Ekspedisi militè keuduwa go nyan jipimpin lé Jeundran Van Swieten ngon jiba u Acèh 8.500 droë teuntra, 4.500 droë ureuëng ranté ngon dilikôt nyan jitamah lom 1.500 droë teuntra. Ekspedisi nyan raseumi jipeugot lé Beulanda dari 20 uroë buleuën 11 thôn 1874 sampoë 26 uroë buleuën 4 thôn 1874. Gubernur Hindia Beulanda Loudon phôn ka jineuk peuteuntèe Jeundran Verspyck, nyang jeuet keu panglima. Loudon ka jis'ah lé ajudan jih John Isaac de Rochemont, ka jipeuleumah lé de Rochemont ureuëng nyang leubèh jipeucaya ngon panyang bak seumiké tak-tik prang nakkeuh sidroë jeundran nyang ka hana meutugaih lé lam angkatan prang Hindia Beulanda Jeundran Van Swieten]]. Lam prang keuduwa go nyan lé teuntra Beulanda ji ba peunyakét Kholera u Acèh, ngon keunong peunyakét nyan aseuka Acèh ngon Beulanda saban-saban keunong peunyakét. Antara buleuën 11, 1873 sampoë buleuën 4, 1874 na 1.400 droë teuntra Beulanda nyang maté.
Lheuëh Sultan Mahmudsyah neuwèh dari Meuligoë Acèh bak buleuën 1, 1874, Van Swieten jikira droë ka meunang lam prang nyan. Ngon sigra lé Beulanda jipeunyata Keurajeuën Acèh ka jikuwasa. Meuhat peue nyang jipeunyata nyan mandum ken lagèe heut awak Beulanda nyan, lé bansa Acèh prang golom seuleusoë. Nyan keuh prang Acèh nyang seubeutoijih barô geupeuphôn. Dari luwa Banda Acèh lé Sultan ka neupeurèntah prang raya peutheun neugara, mandum aneuk bansa Acèh masa nyan jeuet keu teuntra neugara bak lawan Beulanda. Mandum neuduëk teuntra Beulanda di Banda Acèh hana pré geuseurang lé teuntra Acèh, awak nyan ka meutheun lam kuta-kuta ubeut nyang jipeugot, hana asé tubiët saho pih u luwa banda.
Hana trép Sultan Mahmudsyah neu pimpin prang, droëneuh nyan ka syahid keunong peunyakét ta'eun. Pihak Acèh ngon sigra neuangkèe Raja Acèh nyang barô seubagoë sultan, cuco muda Tuanku Ibrahim nyang nan gobnyan Tuanku Muhammad Daud Syah geu angkèe keu sultan nyang mat kuwasa antara thôn 1874-1903. Lé Sultan muda nyan prang Acèh geusambông ngon prang geurilla panyang di Acèh.
Ne
[peusaneut | peusaneut asai]- Ricklefs, M. C. (1981). A History of Modern Indonesia since c.1300, Second Edition. MacMillan. ISBN 0-8047-2194-7.
 |
Wikimedia Commons na mèdia nyang mupawôt ngön: Prang Blanda II |